Nierenscreening
De Nierenscreening is een zeer uitgebreid onderzoekspakket dat bestaat uit cholesterol, cystatine c, ureum, eGFR, fosfaat, natrium, kalium, calcium, eiwit totaal (elektroforese), albumine, alfa-1-globuline, alfa-2-globuline, bèta-1-globuline, bèta-2-globuline, gamma-globuline en de parameters van het klein bloedbeeld:
Leukocyten
Erytrocyten
Hb (Hemoglobine)
Ht (Hematocriet)
MCV (Mean Corpuscular Volume)
MCH (Mean Corpuscular Hemoglobin)
MCHC (Mean Corpuscular Hemoglobin Concentration)
Trombocyten
RDW (Relative Distribution Width)
MPV (Mean Platelet Volume)
Cysteine C
Cystatine C is een eiwit dat als afvalstof door alle kernhoudende cellen wordt geproduceerd (in tegenstelling tot creatinine dat alleen door spiercellen wordt geproduceerd) en is een maat voor nieraandoeningen. Dit eiwit wordt door de nieren ongehinderd glomerulair gefiltreerd en vervolgens tubulair teruggeresorbeerd en aldaar volledig afgebroken. In tegenstelling tot creatinine vindt er geen tubulaire secretie van cystatine C plaats, waardoor de bepaling van cystatine C gevoeliger is voor acute en chronische nierfunctiestoornissen dan de hoeveelheid creatinine. Daarnaast biedt het een goed alternatief voor het inschatten van de glomulaire filtratiesnelheid (GFR) bij verdenking op nierinsufficiëntie.
​
Verhoogde waarde
Bij intrinsieke acute nierschade blijkt cystatine C duidelijk hoger dan bij pre-renale acute nierschade. De concentratie is sterker verhoogd, naarmate de nierschade ernstiger is.
Lage waarde
Lage waarde van cystatine C verlaagt de weerstand tegen virale en bacteriële infecties en kan mogelijk wijzen op omvangrijke aderverkalking.
​
Glomerulaire filtratiesnelheid (eGFR)
De glomerulaire filtratiesnelheid (Glomerular filtration rate - GFR) is de belangrijkste factor voor het inschatten van de nierfunctie. De GFR is het totale volume van voorurine dat in een gedefinieerde tijdseenheid gefilterd wordt door alle glomeruli van beide nieren en dit geeft aan met welke snelheid de nieren het bloed filteren op afvalstoffen. Bij mensen met een normale bloeddruk is dat ongeveer 0,12 liter per minuut oftewel ca. 170 liter per dag. Voor de test wordt de hoeveelheid van creatinine in het bloed bepaald. De nieren zorgen ervoor dat dit stofje wordt uitgeplast. Dit wordt ook wel de ‘klaring’ van creatinine door de nieren genoemd. Hoe lager het gehalte creatinine, hoe beter de nier werkt. Fysiologisch daalt de GFR met de leeftijd, pathologisch bij verschillende nierziektes.
​
Amylase
Amylase is een enzym dat koolhydraten kan afbreken en wordt gebruikt om voedsel te verteren. Tijdens de spijsvertering knipt het de koolstofketen van amylose (een niet-vertakte vorm van zetmeel) in stukken. Het wordt aangemaakt in de alvleesklier (pancreas) en speekselklieren. Door amylase in het speeksel wordt zetmeel afgebroken tot kleinere suikers zoals maltose en glucose.
Omdat amylase via de nieren uit het bloed wordt gezuiverd kan het zich opstapelen als de nieren niet goed werken. Door de activiteit van amylase in de urine te vergelijken met de activiteit van het enzym in het bloed kan de nierfunctie worden beoordeeld. De activiteit van amylase in bloed wordt gemeten bij klachten die wijzen op problemen met de alvleesklier zoals buikpijn, koorts, verminderde eetlust of misselijkheid.
​
Verhoogde waarde
Een lichte verhoging van amylase in het bloed kan voorkomen bij veel aandoeningen in de buik (maag, alvleesklier, lever, darmen, nieren). Een sterk verhoogde hoeveelheid amylase in het bloed kan wijzen op een acute alvleesklierontsteking (pancreatitis).
Lage waarde
Een laag amylasegehalte in bloed en urine bij een persoon met pancreatitissymptomen kan duiden op permanente schade aan de amylaseproducerende cellen in de pancreas. Verlaagde niveaus kunnen ook te wijten zijn aan nierziekte en pre-eclampsie.
Ureum
Een afvalproduct bij de eiwitstofwisseling in de lever.
​
Verhoogde waarde
Een licht verhoogde waarde in het bloedserum kan wijzen op een overdadige eiwitconsumptie, uitdroging, nierschade of hartproblemen. Sterk verhoogde waarden wijzen op mogelijk nierfalen.
Lage waarde
Een verlaagde ureumwaarde kan wijzen op de een probleem in de leverfunctie, waardoor de afbraak van eiwitten niet goed verloopt of op een eiwitarme voeding. In dat geval zijn specifieke testen nodig om de leverfunctie te onderzoeken (zoals ALAT, ASAT, alkalische fosfatase).