Lever
Lever/pancreasscreening
In de Lever/pancreas screening worden de lever en pancreasfunctie bepaald. Daarnaast worden de cholesterolwaarden en een groot bloedbeeld in beeld gebracht:
ASAT (Aspartaataminotransferase)
ALAT
AF (Alkalische fosfatase)
Cholinesterase
GGT (Gamma-glutamyl transferase)
Bilirubine
Cholesterol
HDL
LDH
Non-HDL (vervangt LDL/HDL atherosclerotisch index)
Triglyceriden
Eiwit totaal
Lactaatdehydrogenase (LDH)
Een enzym dat lactaat naar pyruvaat omzet. Onder zuurstofrijke omstandigheden wordt dit pyruvaat verder afgebroken waarbij energie wordt gegenereerd. LDH bevindt zich zo goed als overal in het lichaam en is daarmee dus een weinig specifiek enzym.
​
Bij leverziekten vindt men in het algemeen verhoogde waarden, echter minder sterk dan bij ALAT en ASAT. Forse LDH-verhogingen treft men aan bij intoxicaties en hypoxie van de lever (toxische hepatitis, ziekte van Pfeiffer). Bij sommige patiënten met nierziekten zijn verhoogde LDH-waarden in serum gevonden. Door vernietiging van de pasgevormde erytrocyten kan de waarde zeer sterk verhoogd zijn bij patiënten met onbehandelde pernicieuze anemie door foliumzuurgebrek. Na behandeling treedt weer normalisatie van LDH op. Bij patiënten met maligne aandoeningen worden ook verhoogde LDH-waarden gevonden.
Cholinesterase
Pseudocholinesterase, ook wel acylcholinesterase of cholinesterase II genoemd, is een enzym dat wordt aangemaakt in de lever en bijdraagt tot de afbraak van acetylcholine en bepaalde medicijnen en een goed functionerend zenuwstelsel. Zo kan een lage beschikbaarheid van dit enzym leiden tot een vertraagde afbraak van spierverslappende medicijnen, waardoor deze veel langer werken dan verwacht. Een verlaagde enzymactiviteit kan een aanwijzing zijn voor een vergiftiging met bestrijdingsmiddelen, die eveneens leidt tot een verlaagde activiteit van cholinesterase in de hersenen (cholinesterase I). De bepaling van het gehalte cholinesterase in serum is een test van de leverfunctie (eiwitaanmaak). Organische neurotoxinen zoals insecticiden en zenuwgassen remmen de activiteit van cholinesterase.
​
Verhoogde waarde
Een veelvoorkomende oorzaak van verhoogde niveaus is een verhoogde concentratie van voedingsvetten in het bloed (hyperlipidemie). Dit komt bijvoorbeeld voor bij obesitas of diabetes mellitus. Andere redenen voor verhoogd cholinesterase zijn bijvoorbeeld alcoholische leververvetting, eiwitverlies (bv. door het nefrotisch syndroom) en coronaire hartziekte (CHD).
Lage waarde
Sterk verlaagde cholinesterase-activiteitsniveaus duiden mogelijk op overmatige absorptie van organofosfaatverbindingen (bestrijdingsmiddelen).
Ongeveer 3% van de mensen heeft vanwege een erfelijk tekort lage activiteitsniveaus van pseudocholinesterase en zal daardoor langdurige effecten hebben van de spierverslapper succinylcholine. Verlaagde cholinesterase-niveaus kunnen ook worden veroorzaakt door een chronische leverziekte en ondervoeding. De totale cholinesterase-activiteit kan eveneens zijn verlaagd door andere oorzaken zoals zwangerschap, nierziekte, shock en sommige vormen van kanker.